شب کوری (نیکتالوپیا)

شب کوری (نیکتالوپیا) چیست و چگونه درمان می‌شود؟

شب کوری یا نیکتالوپیا نوعی اختلال بینایی است که باعث کاهش توانایی دید در محیط‌های کم‌نور، به‌ویژه در شب، می‌شود. افراد مبتلا به این عارضه در رانندگی در شب، تشخیص موانع در نور کم و حرکت در فضاهای تاریک دچار مشکل می‌شوند. برخلاف تصور رایج، شب کوری یک بیماری مستقل نیست، بلکه نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای بینایی است که باید به‌درستی تشخیص داده و درمان شوند.

علل شب کوری

شب کوری می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

1. کمبود ویتامین A: یکی از رایج‌ترین علل شب کوری، کمبود ویتامین A است که برای سلامت شبکیه و عملکرد سلول‌های استوانه‌ای چشم ضروری است.
2. آب مروارید: کدر شدن عدسی چشم باعث کاهش کیفیت بینایی در نور کم می‌شود.
3. گلوکوم: افزایش فشار چشم و آسیب به عصب بینایی می‌تواند منجر به اختلالات بینایی، از جمله شب کوری، شود.
4. دیابت: دیابت کنترل‌نشده ممکن است باعث رتینوپاتی دیابتی شود که بینایی را مختل کرده و دید در شب را دشوار می‌کند.
5. بیماری‌های ارثی شبکیه: برخی بیماری‌های ژنتیکی مانند رتینیت پیگمانتر (RP) می‌توانند سلول‌های حساس به نور شبکیه را تخریب کرده و باعث شب کوری شوند.

علائم شب کوری

• دشواری در دیدن در نور کم یا تاریکی
• کاهش توانایی رانندگی در شب
• مشکل در تطبیق چشم از نور روشن به تاریکی
• دید تار یا محدود در نور کم
• نیاز به نور بیشتر هنگام خواندن یا انجام فعالیت‌های دقیق

تشخیص و درمان شب کوری

تشخیص

اگر علائم شب کوری را دارید، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است. آزمایش‌های چشم‌پزشکی شامل بررسی شبکیه، سنجش دید و بررسی سطح ویتامین A در خون می‌تواند علت اصلی را مشخص کند.

درمان

درمان شب کوری بستگی به علت آن دارد:

• درمان کمبود ویتامین A: مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین A مانند هویج، اسفناج، جگر و ماهی می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند.
• عمل جراحی آب مروارید: در صورتی که شب کوری ناشی از آب مروارید باشد، جراحی می‌تواند دید را بهبود بخشد.
• مدیریت دیابت و گلوکوم: کنترل دقیق دیابت و مصرف داروهای کاهش‌دهنده فشار چشم می‌تواند از پیشرفت شب کوری جلوگیری کند.
• درمان‌های ژنتیکی و دارویی: در برخی موارد، تحقیقات در زمینه ژن‌درمانی و داروهای تخصصی ممکن است در آینده راهکارهای درمانی جدیدی ارائه دهد.

چگونه از شب کوری پیشگیری کنیم؟

• داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین A
• استفاده از عینک محافظ در برابر نور خورشید
• کنترل منظم بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار چشم
• مراجعه منظم به چشم‌پزشک برای بررسی وضعیت بینایی

نتیجه‌گیری

شب کوری می‌تواند تأثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد، اما در بسیاری از موارد با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، قابل کنترل است. اگر متوجه کاهش دید خود در شب شده‌اید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شده و درمان مناسب انجام شود.